Na alle van oorsprong Engelstalige boeken die ik las, was het een verademing om me te richten op een boek van Nederlandse bodem. Ik waagde me ditmaal aan Mislukt van Iris Boter, omdat de positieve recensies te overal te vinden zijn me onwijs nieuwsgierig hadden gemaakt.

Loïs is een studente aan de kunstacademie. Enkel houdt ze een geheim verborgen, wat zelfs Giel - de jongen op wie ze al jaren verliefd is -  niet mag weten. Ze verhuist naar een kamer in het huis van mevrouw De Vogel, waar vreemde dingen gebeuren. Dan valt Loïs van de trap en wordt haar wereld totaal overhoop gehaald. 

Op het moment dat Loïs er eindelijk aan toe is om zowel haar geheim aan de lezer als Giel te onthullen, gebeurt er iets opmerkelijks. Alles verandert door deze gebeurtenis en Loïs lijkt er niet meer uit te kunnen komen. Ik wil jullie niet spoileren door te zeggen wat deze gebeurtenis is, want daarvoor moet je het toch echt zelf gaan lezen.

Loïs en Giel
Loïs heeft al zeven jaar lang een oogje op Giel, maar pas sinds korte tijd ziet Giel haar ook staan. Giel is verblind door liefde, want hij wil - als het moet - eindeloos op haar wachten en zal naar eigen zeggen altijd van haar blijven houden. Maar hoe realistisch is dat in het prille stadium van hun liefde..? Je zou eerder verwachten dat het andersom zou zijn. Giel lijkt de perfecte vriend te zijn en is naar mijn mening zelfs iets te perfect.

---

'Ik wilde iets schrijven over hoe het is als je mensen niet te dichtbij durft te laten komen omdat je bang bent dat als ze zien hoe je echt bent, ze schrikken en weglopen.' - Iris Boter

---

Brandwonden
In eerste instantie had ik geen idee waar de boektitel op sloeg. Maar het duurde niet lang voor ik daar achterkwam. Loïs vindt zichzelf mislukt en identificeert zich - omdat ze de eerstegeborene dochter is - met een eerst gebakken pannenkoek: die mislukt altijd. Naarmate het verhaal vordert, geeft Boter steeds meer redenen voor Loïs om zichzelf mislukt te vinden. De voornaamste reden is het feit dat Loïs brandwonden heeft. Dit is in mijn optiek een onderwerp waar nog maar weinig over geschreven is en daarom was ik meer dan benieuwd hoe ze op dit thema was gekomen. Ik besloot het de auteur zelf te vragen.
Het einde
Waar ik hoopte op een gelukkig einde, kreeg ik te maken met een teleurstelling. Alle dingen die gedurende het verhaal gebeurd zijn, lijken verklaarbaar te zijn. Alles losse eindjes lijken aan elkaar vastgeknoopt te zijn. Op het einde van Giel na. Dat vond ik jammer, ook al begrijp ik dat eindes niet altijd happy hoeven te zijn.

Iris Boter: 'Dat einde heeft alles te maken met het lot en hoe dingen gaan. Een superkleine oorzaak kan een levensgroot vervolg hebben. Ik heb er expres voor gekozen om dat niet nader uit te leggen, omdat dat ook gewoon de werkelijkheid is: je weet niet waarom sommige dingen wel of niet gebeuren en het is vrijwel nooit te herleiden. En in het heden weet je ook niet welke gevolgen de allerkleinste daden hebben. Het is zo ongrijpbaar dat je daar ook niet mee bezig kunt houden. Je kunt niet weten welke gevolgen het kan hebben als je in de trein links of rechts gaat zitten: of wat je op je brood doet, of welke pindakaas je koopt. Maar het kan wel enorme gevolgen hebben. Als ik Giel wel had laten terugkeren, was dat statement helemaal niet overgekomen. Dan had het een happy end gehad en dan was dat hele idee van oorzaak-gevolg veel minder indrukwekkend geweest. Nu is hij er niet en zo ingrijpend kan dat dus zijn.'

Overigens heeft Iris Boter het einde voor voor haar lezers 'goedgemaakt' door een kort vervolg te schrijven. Mocht je dat willen lezen, dan raad ik je aan zelf contact op te nemen met haar (bijvoorbeeld via Twitter). Dat einde is zeker de moeite waard, helemaal als je net als ik ook opzoek bent naar een goed, afgemaakt einde.

De homoseksuele vriend
In 'Suzy en de kwallen' was het de broer die op jongens viel, maar hier is het bijpersonage Kaj. Die Boter naar mijn idee slechts verzonnen heeft om personage Loïs dat haar geheim niks is om voor te schamen. Want Loïs voelt zich veilig bij Kaj, ómdat hij homoseksueel is. Bovendien schrijft ze over Kaj dat hij 'alles snapte en niks vreemd vond' en deze uitspraak vatte ik op als gebasseerd op zijn homoseksualiteit.  In tegenstelling tot in 'Suzy en de kwallen', vond ik daarom dat zijn geaardheid niks toevoegde. Enkel de voor Loïs geruststellende gedachte dat hij niet verliefd op haar kan worden en dus eerlijk tegen haar zal zijn. Daarom was ik onder de impressie dat Kaj meer gebruikt werd door de auteur, dan om te laten zien dat zoiets normaal is.

Iris Boter: 'In een eerdere versie was Kaj een heterovriend, en nog eerder een vriendin. Zijn homo-zijn heeft geen enkele betekenis in het verhaal. Dat ze zich veilig bij hem voelt heeft daar niets mee te maken, al kan ik me wel goed voorstellen dat het wel zo overkomt. Maar die link heb ik zelf niet gelegd. En zelfs al had ik het zo bedoeld, dan is het toch ook een soort van logisch? En niet erg, dat ze zich om die reden veilig bij hem voelt? Eigenlijk is het nog sterker: omdat ik homo-zijn zo normaal mogelijk wil neerzetten, probeer ik waar het kan dat terloopse personages een andere geaardheid te geven. Een zus van Lois is lesbisch: dat heeft geen betekenis voor het verhaal. Zo wil ik dat doen, om het zo gewoon en terloops mogelijk, omdat het ook gewoon en normaal is. Tot nu toe is homo-zijn in mijn verhalen geen issue, omdat het geen issue zou moeten zijn. Als ik niet geschreven had dat hij op jongens viel, en de naam van zijn minnaar had veranderd, zou je het nergens uit op kunnen maken.'